Tag Archive for: ruimte geven

Een inspirerende visie met ruimte voor verschillende perspectieven

De visie “Verhalen vertellen die raken, die een open blik stimuleren en die in beweging brengen”  geeft ruimte aan creatieve invulling vanuit verschillende perspectieven. Om die reden dan ook een erg inspirerende visie, die ook intern mensen in beweging zet. En dat is zichtbaar én voelbaar bij de afdeling Publiek en Educatie van Museum Catharijneconvent, wat een energie! Reden genoeg om Dimphy Schreurs, hoofd van de afdeling, te benaderen voor een interview voor mijn reeks over Leiders van de Toekomst.

Ik ken Dimphy als een visionaire en gedreven leidinggevende, die haar medewerkers en vaak ook andere stakeholders overal bij betrekt. Wetende dat Dimphy een achtergrond in de beeldende kunsten heeft, ben ik nieuwsgierig naar hoe zij in de rol van leidinggevende terecht is gekomen. Ik zie dat zij de dingen anders aanpakt en ben benieuwd hoe zij als ‘maker van oorsprong’ aankijkt tegen de thema’s kruisbestuiving, hiërarchie en ‘de leider van de toekomst’. En wat verstaat zij onder: Innovaties ontstaan door medewerkers de ruimte te geven?

Kijken vanuit meerdere perspectieven

Leren kijken vanuit een andere perspectieven

In de huidige maatschappelijke en economische ontwikkelingen vind ik de inzet van makers,  oftewel  het perspectief van ‘de rechterhersenhelft’, van groot belang om anders  te leren kijken. Dit is nodig om complexe vraagstukken op te lossen.

Meekijkend door Dimphy’s bril krijgen we o.a. antwoord op de vraag hoe zij vindt dat de huidige leiders om moeten gaan met de veranderopgaven waar wij vandaag voor staan. Ze vertelt ons dat je niet kan innoveren als je binnen de lijntjes blijft kleuren en dat je daarom je medewerkers de ruimte moet geven. En niet onbelangrijk: blijf aanknopingspunten vinden met je buitenwereld. Dit en nog veel meer lees je hieronder verder. Laat je vooral inspireren en begin met een open houding en oprechte interesse, zoals Dimphy dat zo mooi kan zeggen.

Vrijheid en autonomie in het proces

Ik geloof heel erg dat ruimte en autonomie nodig zijn om goed te kunnen functioneren, zeker in een creatief proces. Dat zegt meteen ook veel over mij: ik heb een hekel aan directief gedrag. Dat werkt averechts, ik haak dan af. Om die reden zal ik mijzelf ook nooit zo opstellen als leidinggevende en vind ik het heel belangrijk dat mijn team ook autonomie voelt en bewegingsruimte.

Een open en onderzoekende houding is nodig om
tot iets nieuws te kunnen komen.

Ruimte daaraan geven is essentieel voor mijzelf en dus geef ik dat ook aan mijn team. Dat wil niet zeggen dat we zomaar wat doen, in tegendeel. We hebben met elkaar een visie vastgesteld die heel duidelijk is maar die zich wel op meta niveau bevindt. Het is onze ‘why’ die wijzelf voelen en die we onze museumbezoekers willen laten voelen. Hoe je die ‘why’ bereikt? Dat kan door het pad linksaf te nemen of door met een bootje over het water te gaan, dat maakt mij niet uit. Ieder heeft zijn eigen werkwijze, proces en eigen talenten en we vullen elkaar daarin aan.

Zoek naar aanknopingspunten om betekenis te geven

Ik zag mijzelf nooit als leidinggevende omdat ik rustig ben, introvert, beschouwend en procesgericht. Dat stond haaks op mijn (cliché?)beeld van een extraverte sterke leider die voor de troepen uit loopt, recht op het doel af. Laatst zat ik in een webinar waarin een bioloog vertelde dat er in het dierenrijk helemaal geen sprake is van ‘survival of the fittest’. In tegendeel. Het dier dat de grootste kans heeft te overleven is degene die zich het beste weet aan te passen aan de omgeving. Dat was zo’n eyeopener. Ik realiseerde me dat dat is wat ik voortdurend doe in het proces van samenwerken.

Steeds zoeken naar aanknopingspunten met de maatschappij, met samenwerkingspartners, met ons publiek met als doel samen verder komen en betekenis geven. Het is overigens niet zo dat ik zelf geen mening heb, die heb ik wel degelijk. Maar het heeft geen zin om die zonder meer aan een ander op te dringen, daar bereik je niks mee, er is geen draagvlak. Ik ben steeds op zoek naar een punt waar we elkaar op vinden, want dat is de opening naar een gezamenlijke volgende stap. Dit vraagt om aandacht voor het proces en niet alleen voor het resultaat. Oftewel:

Dit vraagt om luisteren, geduld en oprechte interesse in de ander.

Leiderschap betekent vanuit gezamenlijkheid werken

Ik vind het bijzonder te zien hoe natuurlijk Dimphy opereert als leidinggevende en hoe zij een gedreven team heeft neergezet. Ambieerde zij een rol als leidinggevende?

Hogerop komen in een organisatie lijkt vaak een doel te zijn, een mooie ambitie die bovendien ook strelend is voor je ego. Zo rolde ik ook steeds wat hogerop, waarbij ik me wel afvroeg: past leidinggeven wel bij mij en belangrijker: vind ik het takenpakket dat bij leiding geven hoort eigenlijk wel echt leuk? Tijdens het leertraject Leiderschap in Cultuur dat ik in 2014-2015 volgde, stond ik hier bij stil. Ik ben een maker en dat vraagt naast creativiteit ook – en dat vergeten mensen vaak – dat je soms heel pragmatisch moet zijn, goed moet kunnen organiseren, jezelf gemotiveerd moet kunnen houden en zelfkritisch durven zijn want anders wordt het niks. Door deze eigenschappen kwam ik al snel in de rol terecht van leidinggevende, waarbij ik merkte dat ik steeds meer het creatieve proces van anderen ging faciliteren. Terwijl ik daar juist zelf ook middenin wil zitten.

Puur alleen management trekt mij niet aan, dat was duidelijk. In Museum Catharijneconvent is het gelukkig zo, dat de afdelingshoofden naast de leidinggevende taken zelf ook altijd projecten draaien, anders had ik niet gesolliciteerd. We staan als MT-leden dicht bij de werkvloer en zijn er ook onderdeel van en van daaruit wordt het beleid geformuleerd. Ik faciliteer nu niet alleen het proces van mijn team maar er is ook genoeg ruimte voor dat van mezelf.

Je kunt niet innoveren in een kleurplaat, geef medewerkers de ruimte

Het ultieme leidinggeven is in mijn ogen dat je je totaal overbodig hebt gemaakt, doordat je mensen vanuit vertrouwen, eigenaarschap hebt gegeven. Dat vergt van een leider dat je de dingen kunt loslaten, dat je accepteert dat je niet alles tot in de puntjes uittekent en controleert. Innovaties ontstaan niet in een kleurplaat, er gebeuren geen vernieuwende dingen door binnen de lijntjes te kleuren.

Uiteraard zit hier ook een valkuil aan, een mij welbekende. Namelijk dat je teveel ruimte geeft en mensen het gevoel kunnen hebben dat ze in het diepe worden gegooid. Door goed in gesprek te blijven kun je dit voorkomen.

Ga voor het kippenvel gevoel

Wat vind jij de allerbelangrijkste talenten/eigenschappen die een leidinggevende vandaag de dag moet hebben?

  • Echt oprechte interesse hebben in je team, want vanuit interesse kun je echt boven tafel krijgen wat iemand drijft en wie iemand is, en samen de juiste werkwijze en projecten voor diegene vaststellen. dan kun je iemand in zijn kracht zetten. Dan gaat iemand vliegen en doen wat hij wil.
  • Je team laten zien dat het belangrijk is wat we doen, dat het iets groots is en dat we daadwerkelijk het verschil voor een bezoeker kunnen maken. Voor het kippenvel gevoel gaan.
  • Tijd en ruimte om te ontspannen en om te lachen. Humor en relativeren.

Dat kun je ook doen door steeds het groter geheel naast de dingen te leggen die we aan het doen zijn. Hoe erg is het als dit niet gelukt is, er moet ruimte zijn voor falen want:

Zonder falen kom je niet tot vernieuwing.

Als je maatschappelijk relevant wilt zijn moet je je blijven ontwikkelen

Waar schuurt het voor jou in de rol van leidinggevende?
Wat voor mij schuurt; hoe houd ik mijn eigen ruimte voor ontwikkeling? Ik stap gemakkelijk in de rol om anderen te faciliteren en ik haal daar ook plezier uit. Ik probeer mensen uit de wind te houden en hen ruimte te geven. Maar waar is mijn eigen ruimte? Met corona is dat al helemaal lastig. Dat is voor mij een uitdaging.

Ik vind het onwijs belangrijk dat leidinggevenden zich blijven ontwikkelen. Het is essentieel dat je niet stilstaat. Als je maatschappelijk relevant wilt zijn als organisatie en als mens, dan moet je mee bewegen met de samenleving en onderzoeken voor welke groepen en met welke onderwerpen je een meerwaarde kunt hebben.

Haal doel en middel uit elkaar

Op welke manier zouden de huidige leiders aan de slag moeten met veranderopgaven in jouw ogen?
Ik heb het gevoel dat soms doel en middel door elkaar heen lopen. Wat is een doel, wat is een middel om daar te komen? Ga niet meteen denken vanuit een bepaalde vorm en vanuit bepaalde voor de hand liggende samenwerkingspartners maar denk vanuit hetgeen je wilt bereiken en dan vloeit de juiste vorm daar vanzelf uit. Ook denk ik dat we meer focus op het proces moeten hebben in plaats van op het eindproduct.

Het proces van samen onderzoeken, samen met gemeenschappen en partners buiten de eigen organisatie de dialoog aangaan,
heeft minstens zoveel op zichzelf staande waarde dan de uitkomst.

Probeer elkaar niet altijd te overtuigen van het eigen gelijk. Accepteer de verschillen en geef daar ruimte aan. Al betekent dat soms dat je over je eigen schaduw heen moet stappen. En ja, dat schuurt en is ongemakkelijk af en toe. Het doet je realiseren dat we allemaal vanuit onze eigen bubbel naar de dingen kijken.

Dit is echt een andere manier van kijken. Interessant als je dit eenmaal door hebt. Hoe kan ik beweging veroorzaken zodat de anderen een proces ook als een op zichzelf staand product gaan zien.

Perspectief: Leg jezelf onder een vergroot glas!

Tot slot: wat zou jij als leidinggevende aan andere leidinggevenden willen meegeven?
Leg jezelf onder een vergroot glas, en onderzoek wat je goed kunt en wat jou echt energie geeft. Niet alles wat je van nature goed kunt geeft namelijk ook de meeste energie. Speel geen rol, wees jezelf en leg uit waarom jij een bepaalde werkwijze en een bepaalde visie hebt. Zo weten mensen waar ze aan toe zijn. Geef ruimte aan ieders eigen, onderzoekende proces en maak de waarde daarvan inzichtelijk aan het team. Werk altijd samen met groepen en individuen buiten de eigen organisatie. Dit om de verschillende perspectieven die er zijn zichtbaar te maken. En om jezelf wakker te schudden!

Warm en met oog voor de talenten van medewerkers

Vandaag sprak ik met Maike Gehlen over haar voormalige rol als teamleider marketing en communicatie bij de KRO-NCRV en eerder Hoofd Marketing & Communicatie bij de Wereldomroep.

Ik heb Maike benaderd voor een interview omdat ik haar, als mijn klant, heb zien acteren als leidinggevende binnen KRO-NCRV. Ik zie Maike als een warme toegankelijke leidinggevende. Wat mij opviel was, dat haar interventies vooral gericht waren op dat iedereen vanuit zijn talent werkt. Zonder bang te zijn om een medewerker kwijt te raken, stimuleert Maike hen om zelf na te denken of de plek waar ze zitten de juiste is, open te staan om te leren, jezelf te ontwikkelen en beter te leren kennen.

Ik ben benieuwd hoe Maike nu aankijkt tegen haar rol als teamleider, want inmiddels heeft zij een andere mooie rol binnen de KRO-NCRV gevonden: Talentontwikkeling, coaching & communicatie advies van onder andere de presentatoren van KRO-NCRV.

Het interview met Maike begint over haar visie en ervaringen in hoeverre hiërarchie in organisaties de toekomst hebben en hoe zij daar zelf in heeft bewogen. Verder vertelt zij hoe zij is gegroeid in haar leiderschap; hoe zij medewerkers betrekt en spiegelt en hiermee een win – win bereikt. En hoe in haar ogen de Leider van de Toekomst eruit ziet, zodat ze eindigt met een mooie tip voor iedereen die graag die rol in de toekomst wil vervullen.

Leiderschap kan niet meer in silo’s en top down

We staan op een punt waarop leiderschap er anders gaat uitzien. Het kan niet meer in silo’s en top down, dat gaat niet meer, aldus Maike. Als ik kijk naar de mensen die ik nu spreek en degenen die ik begeleid, dan zijn dat meestal jonge mensen rond de 25-35 jaar. Ik zeg altijd: jij wordt straks misschien wel mijn nieuwe baas. Vaak kijk ik dan naar verbaasde gezichten. Mooi is dat. Deze generatie wil niet meer hiërarchisch werken, zij willen hun eigen pad volgen, het op hun manier doen. Zij moeten natuurlijk ook dingen leren, maar toch, zij kijken heel anders dan wij naar persoonlijke ontwikkeling bijvoorbeeld.

Denk je dat hiërarchieën volledig verdwijnen uit organisaties?

Ja, dat denk ik wel. Heus niet overal maar ik zie dat als je mensen aanspreekt op hun persoonlijkheid, kwaliteiten en talenten je de regie bij hen laat, zij persoonlijk leiderschap anders aanpakken  dan 5 of 10 jaar geleden.

Een goede leidinggevende stelt open vragen

Wat vind je belangrijk in de rol als leidinggevende?

Als leidinggevende vind ik het altijd belangrijk om het team te betrekken in belangrijke keuzes en jezelf continu scherp te houden: wat kan er beter, wat kan ik daaraan doen? Wat hebben ze van mij nodig? Wat heb ik van hen nodig? Die gesprekken heb ik altijd gevoerd. Soms misschien wel iets te veel denk ik nu wel eens. Ook ik blijf leren.

Wat bedoel je met soms misschien wel eens iets te veel?

Leiding geven is soms ook minder leuke keuzes moeten maken. Ik heb lange tijd te veel om ‘toestemming’ gevraagd: Ik had meer op mijn intuïtie mogen vertrouwen. Maar dat is ook een groeiproces. Ik ben een mensen-mens, gevoelig ook. Ik had af en toe duidelijker moeten zijn. Daarin heb ik veel geleerd de afgelopen jaren.

Verder vind ik het belangrijk dat een leidinggevende bereikbaar en beschikbaar is voor wie dat nodig heeft. Als leidinggevende ben je een verbinder in de organisatie. Ik vind het dan ook altijd leuk dat er collega’s zijn die aan mij vragen: jij kent iedereen, dus kun je mij vertellen…en dan komt er een vraag.

Mensen zijn geen machines die je aan en uit zet

Hoe ga je om met medewerkers die niet op hun plek zitten of niet functioneren?

Ik onderzoek altijd eerst met degene wat precies de vraag is. Vaak speelt er iets anders dan men in eerste instantie denkt. Vaak hoef je maar aan kleine knopjes draaien en geeft dat al ruimte. Het is ook niet altijd zo dat iemand doorheeft dat er iets aan de hand is. Ik vind het belangrijk dat je samen kijkt naar een oplossing. Biedt de ander perspectief. Een open gesprek, eerlijkheid.

Wanneer iemand aan je teruggeeft: je vertelt nu een slechte boodschap, maar ik neem het van jou aan, dan zit je samen op de juiste weg. Vaak is het een opluchting wanneer je aankaart wat je ziet en dat de ander voelt dat het klopt. Ik heb zelfs een paar keer meegemaakt dat collega’s mij dankbaar waren, omdat ze anders nooit de stap hadden genomen.

Medewerkers begeleiden laat je niet alleen aan HR over

Wat doe je wanneer een medewerker echt niet blijkt te functioneren, begeleid je ze dan?

Natuurlijk. Dit vind ik mijn verantwoordelijkheid en zou dat ook niet anders willen. En het is goed samen op te trekken met de HR afdeling.

Zijn er voor jou parallellen tussen coaching en leidinggeven?

Ja, die zijn er zeker. Als teamleider heb ik geleerd sneller afwegingen te maken en door te pakken. Dit gebruik ik nu ook in het coachen. Door mijn studie bij Phoenix Opleidingen sta ik nu steviger in mijn schoenen als leidinggevende en als coach.  En de parallel zit in het werken met mensen, in degene die je in de ogen kijkt en wil helpen te worden wie hij is. Met al zijn of haar talenten en onvolkomenheden.

Waar schuurt het in het betrekken van je medewerkers?

Op het moment dat jij als leidinggevende meer informatie hebt over iets dat moet gebeuren en je mag dat niet delen met de rest van het team, dan gaat het mis. Dan merk je dat er schuring ontstaat.

Bijvoorbeeld: als je iets door moet voeren terwijl je nog niet volledig transparant kunt zijn, dan voelen mensen dat. Logisch ook. Je moet de stip op de horizon kunnen melden en de reden waarom je iets gaat doen. Als er geen transparante communicatie mogelijk is in het team, dan moet je wachten met zaken invoeren tot dat wel kan. Je collega’s willen begrijpen waarom ze stappen moeten zetten, ze willen graag de verbanden zien met het doel en de ideeën erachter. En om voor elkaar te krijgen wat je wilt is het belangrijk het samen te doen.

Samen, met humor en een bak energie!

Wat zijn voor jou de leiders/leidinggevenden die overeind kunnen blijven in waar we naartoe gaan? Wat kenmerkt hen?

Ze willen het samen doen, zonder hokjes en kaders. Ze vinden het niet erg om toe te geven dat ze het ook wel eens niet weten. Heel leerzaam vind ik dat. Dus op basis van authentiek zijn. Ze houden van zelfreflectie, keihard werken en humor.

Ze weten heel goed wat ze willen en kunnen, zonder het zelf door te hebben, heel inspirerend zijn. Down to earth, met humor, zichzelf ook niet altijd even serieus nemen, luchtig. En er zit een enorme bak energie in ze. Ze hebben vertrouwen in elkaar en anderen en vinden het absoluut niet erg dat je fouten maakt. Als je het maar probeert.

Leiders die vertrouwen geven doen aan zelfreflectie

Wat maakt dat een leidinggevende vertrouwen kan geven? Wat zegt dat over die persoon?

Dat zegt over die leidinggevende dat hij zichzelf goed kent, met alles wat er is. De goede en nare eigenschappen. Hij of zij heeft geleerd de eigen schaduwkant te zien en daarmee te werken. Als je jezelf goed kent dan geeft dat vertrouwen. Daar ben ik van overtuigd. Hij kan dit inzetten en gebruiken in zijn werk en om anderen inzichten te geven.

Maike vertelt over een samenwerking met een een voormalig leidinggevende. Ze vertrouwden elkaar volledig in elkaars expertise, maar hadden ook vertrouwen in elkaar als mens. Deze leidinggevende kon zich richting haar kwetsbaar opstellen, zodat Maike soms zaken oploste die beter bij haar pasten dan bij deze leidinggevende.

Vertrouwen in de persoon gaat vooraf aan vertrouwen in expertise

Wat ik interessant vind is: Gaat het dan eerst over dat je vertrouwen hebt in de kennis en expertise van de ander of gaat daar nog iets aan vooraf?

Ik ben van mening dat jezelf meenemen in wie je bent, aan vooraf gaat. Daarna komen jouw expertises pas om de hoek kijken.

Is dat dan bij de leidinggevende of de medewerker?

Beiden. En als je elkaar goed kent kun je elkaars talenten veel beter benutten.

Perspectief: Ken jezelf!

Er komt een einde aan ons gesprek. Ik bedank Maike voor het open gesprek die mij zowel een inkijk heeft gegeven in haar persoonlijke leerproces als haar visie op leiderschap. Haar tip (en perspectief) voor alle leidinggevenden die zich willen ontwikkelen naar een Leider van de Toekomst is: Ken jezelf!

 

Wil jij ontdekken waar voor jou nog potentie zit om de talenten van jouw medewerkers nog beter benutten? Neem dan contact met mij op.

Nieuwgierig naar nog meer verhalen van Leiders van de Toekomst, meld je dan aan voor Soleil’s Inspiratiebulletin en ontvang o.a. inspirerende verhalen van andere Leiders.